گل بگونیا گل های رنگارنگ و زیبایی دارد که می توانید به راحتی آن را در خانه بکارید. این گل سایه پسند و زیبا را به راحتی در خانه بکارید و به گلدان های خانه خود زینت و زیبایی فراوانی ببخشید.
گل بگونیا را بهتر بشناسیم
روز های کوتاه سال گل های کوچک صورتی، سفید و قرمز گل بگونیا در طبیعت می رویند که هم گل ها و هم برگ آن خوراکی است. پاییز و زمستان در خانه ها و آپارتمان ها نگهداری می شود و بهار را به خانه های شما می آورد. اما تا به حال به این فکر کرده اید خود در خانه بگونیا بکارید؟ اگر دوست دارید این گل های زیبا را در خانه داشته باشید می توانید به راحتی بذر یا قلمه آن را کاشت کنید. برای نتیجه بهتر از دو روشی که در ادامه بیان می کنیم می توانید استفاده کنید.
روش های کاشت
برای کاشت گل بگونیا از دو روش کاشت بذر و کاشت قلمه استفاده می شود. هر دوی این روش ها بسیار ساده بوده و تنها با رعایت چند نکته می توایند بگونیا های زیبای خود را در خانه کاشت کنید.
کاشت بذر
۱. بذر های گل بگونیا را تهیه کنید. این بذر ها دانه های ریز و بسیار حساس هستند.
۲. خاکی عاری از قارچ را برای کاشت گل خود در نظر بگیرید. سعی کنید از خاکی قوی و سرشار از مواد معدنی استفاده کنید. این گل در خاک های غنی به سرعت گل دهی می کند.
۳. خاک مورد نظر را در گلدانی مناسب بریزید و بذر ها را آماده کنید.
۴. خاک را قبل از کاشت بذر ها به خوبی آبیاری کنید. این کار به بهبود رشد گل های شما بسیار کمک می کند.
۵. بذر های گل بگونیا ریز و حساس هستند پس بهتر است از دست برای کاشت آن ها استفاده نکنید. می توایند از یک قاشق برای پاشیدن بذر ها بر روی خاک استفاده کنید. بذر ها را بر روی خاک بپاشید.
۶. اکنون زمان آن است که دوباره به بذر ها آب بدهید. اما این بار باید از یک اسپری یا آبپاش برای آبیاری بذر گل بگونیا استفاده کنید. بذر ها چون ریز هستند با فشار آب به داخل خاک فرو می روند.
۷. اکنون برای این که رطوبت خاک از دست نرود پلاستیک شفافی را بر روی گلدان خود قرار دهید. چند سوراخ را درون آن ایجاد کنید تا هوا به خوبی در جریان باشد.
۸. گلدان را زیر نور مستقیم آفتاب قرار دهید و تا زمان رشد جوانه ها آن را به خوبی آبیاری کنید. جوانه ها بعد از گذشت ۸ الی ۱۰ روز رشد می کنند.
۹. بعد از رشد جوانه ها گلدان را به محیط سایه ببرید و از قرار دادن گلدان زیر نور مستقیم خورشید خود دارید کنید.
۱۰. گل های بگونیا کمی دیر رشد می کنند. اگر می خواهید روند رشد آن ها و گل دهیشان را تحریک کنید از کود مخصوص رشد گل استفاده کنید.
کاشت قلمه
این روش نسبت به روش اول بسیار ساده است. ابتدا قلمه گل بگونیا را تهیه کنید. قلمه را به مدت ۲ هفته در آب قرار دهید تا ریشه های آن نمایان شوند. بعد از نمایان شدن ریشه ها آن را به خاک غنی انتقال دهید.
هوای مورد نیاز
تعویض هوای درون اتاق با بازگذاشتن پنجرهها و ورود هوای تازه سبب میشود که اکسیژن کافی و مورد نیاز به گیاه رسیده ساقة گیاهان قویتر شده در مقابل بیماریها مقاومت بیشتری یابند. همچنین با این کار گاز نشتی از اجاق گاز و چراغهای گازی دیواری و دیگر آلودگیهای هوا از اتاق خارج میشوند.
اما باید گیاه را از وزش مستقیم باد که به سرعت و مستقیماً به گیاه میوزد، نظیر باد کولر و کوران حفظ کنید. همچنین هنگامی که دمای بیرون اتاق از درون آن کمتر است از باز نمودن پنجرة محل استقرار گیاهان برای ورود هوای تازه اقدام نکنید زیرا برای گیاهان زیانآور است. تغییر درجة حرارت ناگهانی محیط زیست گیاه، باعث ریزش برگهای تحتانی آن میگردد.
نور
نور مورد نیاز گیاهان آپارتمانی نور غیر مستقیم میباشد. در تاریکی هیچ گیاهی رشد نمیکند. دیوار به رنگ روشن (سفید) سبب رویش بهتر گیاهان میشود علت این امر انعکاس نور متوسط رنگهای روشن در آپارتمانهای کم نور است.
برگها و ساقههای گیاهان مستقر در پشت پنجره اغلب به طرف نور کشیده شده و خم میشوند. جهت جلوگیری از این نقیصه و حفظ توازن رویش بایستی گهگاهی آن را به یک طرف بچرخانید. مواظب باشید که گیاهان گلدار را هنگامی که گلها روییدهاند حرکت ندهید.
نور فلورسنت را میتوان به عنوان منبع کمکی نور به جای نور طبیعب جهت رشد گیاهان استفاده نمود. از لامپهایی که از خود حرارت میدهند نظیر لامپهای مدادی برای گیاهان گلدار و از مهتابیها یا لامپهای گازی برای گیاهان بدون گل و با برگ زینتی استفاده میگردد. بهترین وضعیت برای استفاده از نور مصنوعی در جایی که نور طبیعی کافی نمیباشد، استفاده از چند لامپ مهتابیِ آفتابی و سفید است. گیاهان مورد نظر باید به فاصله حدود ۲۴ سانتیمتر در زیر مهتابیها قرار بگیرند، به شرطی که لامپها حداقل حدود ۱۴ ساعت در روز روشن باشند. برای آسانتر شدن کار میتوان از کلیدهای تایمر دار استفاده کرد. البته این تجویز برای مکانهایی است که نور غیرمستقیم به میزان بسیار کم به آنجا میرسد و فاقد نور کافی میباشد.
از طرفی چنانچه مشاهده نمودید که گیاه در ساعات گرم روز بین ساعات ده تا شانزده حالت پژمردگی پیدا کرده و برگها ابتدا به زردی و سپس به رنگ قهوهای تغییر رنگ پیدا کرده مطمئن باشید که از نور زیاد رنج میبرد. آن را از پنجره دورتر قرار دهید یا در اواسط روز پردهها را بکشید.
اصولاً نور مستقیم آفتاب برای گیاهان آپارتمانی، مخصوصاً برگهای تازه جوانهزده مضر است و نبایستی نور آفتاب مستقیماً از پشت شیشة پنجره به آنها بتاید. بهتر است نور از پرده کرکرة نیمهباز و یا پردة توری عبور نموده و به اصطلاح فیلتر شده باشد.
آبیاری
در مورد آبیاری گیاهان مسئلة مهم تنظیم فواصل آبیاری در فصول مختلف است طبق آمار به دست آمده اکثر گیاهان آپارتمانی در اثر افراط در آبیاری و عدم اطلاع مردم از نحوه آبیاری آنان از بین میروند. میزان آب در هر آبیاری باید طوری باشد که آب اضافی از گلدان خارج شود تا مطمئن شویم که آب به تمام قسمتهای گلدان و ریشهها رسیده است. در ضمن با این روش از باز بودن سوراخ زهکش گلدان هم اطمینان حاصل میکنیم. آب جمع شده در زیر گلدانی را حتماً باید خالی کنید زیرا مانع تنفس ریشه میشود و در نهایت موجب مرگ آن میگردد. از دادن آب خیلی سرد و کلردار نیز به آنان خودداری نمایید.
زمان آب دادن گیاهان:
مناسبترین زمان آبیاری در گرمترین ساعات روز، زمانی است که خاک گلدان رو به خشکی نهاده ولی هنوز کاملاً خشک نشده است. جهت راهنمایی و یاری شما به تشخیص صحیح اینکه خاک گلدان در حال خشک شدن هست یا خیر، اولاً باید سطح خاک گلدان خشک باشد و در برخی گیاهان دو نم باشد. ثانیاً هنگامی که با انگشت به گلدان ضربه میزنید باید صدای پوکی بدهد که نشانة خشکی خاک است و نه صدای خفه که در اثر خاک مرطوب تولید میشود. خاک مرطوب نسبتاً چسبنده است و خاک دو نم چسبندگی کمتری دارد. خاک ۸۵ درصد گیاهان آپارتمانی بایستی همیشه مرطوب باشد. خاک مرطوب خاکی است که اگر آن را مشت کنید و فشار دهید، فرم گرفته و با یک تلنگر ذرات آن از هم جدا میشود.
عوامل مؤثر در آبیاری گیاه:
چنانچه درجة حرارت محیط و شدت نور به هر دلیلی در آپارتمان بیشتر شود نیاز گیاه به آب طبیعتاً بیشتر میشود. گیاهانی که در گلدانهای کوچک هستند یا برای مدتی خاک و یا گلدانشان تعویض نشده نسبت به گیاهانی که در گلدانهای بزرگ بوده یا خاک آنها و گلدانشان تازه عوض شده، نیاز بیشتری به آب دارند.
در فصل پاییز که هوا رو به سردی میرود و به خصوص در فصل زمستان، رشد گیاه هم کمتر شده و ممکن است به طور کلی متوقف گردیده باشد. در این فصل که هنگام استراحت گیاه است، تبخیر آب داخل خاک گلدان نیز کمتر میگردد. پس باید از میزان آبیاری آن کاسته و فواصل آن را زیادتر و از افراط در آبیاری آن خودداری نمود. مجدداً در فصل بهار و تابستان میزان آبیاری را بسته به نیاز گیاه افزایش دهید.
به طور کلی گیاهان گوشتی و کاکتوسها به فواصل آبیاری بیشتری نیاز دارند تا گونههای دارای برگهای نازک نظیر حسن یوسف و پیلهآ. خلاصه اینکه هرچه گیاهان دارای برگهای پهنتر و بزرگتر بوده و رشد سریعتر داشته باشند دفعات بیشتری به آب نیاز دارند.
مطالب زیر را خوب به خاطر بسپارید و برای جلوگیری از تلف شدن گیاهانتان نکات یادآوری شده را دقیقاً به کار بندید.
۱- در هنگام آبیاری از آبی که سرد نبوده و دمای آن با درجة حرارت محیط زیست آن یکسان و کلر آن نیز خارج شده باشد استفاده نمایید.
۲- توجه داشته باشید جمع شدن آب در زیر گلدانی مضر است و آب اضافی بلافاصله بایستی تخلیه شود و هر چند ماه یک بار نیز اطمینان حاصل نمایید که آب از سوراخ تحتانی آن به آرامی خارج گردد.
۳- خیس نگهداشتن مداوم خاک گلدان، هوای موجود در خاک را به بیرون میراند و سبب میشود ریشههای آن در اثر عدم تنفس پوسیده و درنتیجه گیاه تلف گردد.
۴- درجة حرارت محیط زیست گیاهان، جنس گلدان، فصل و نوع خاک آن تأثیر مهمی در تنظیم آبیاری دارد.
۵- یکی از علائم اولیة افراط در آبیاری، زرد شدن برگهای تحتانی نظیر دیفنباخیا و در برخی از گیاهان مانند لیندا لَخت و شُل شدن برگهای فوقانی آن است. توجه داشته باشید افراط در آبیاری علت مرگ بیشتر گیاهان آپارتمانی است.
شرایط نگهداری گیاهان آپارتمانی
درجه حرارت و رطوبت هوا
یکی دیگر از عواملی که در سلامتی و طراوت گیاهان نقش عمدهای دارد میزان رطوبت و حرارت موجود در اطراف آنهاست. کمبود رطوبت محیط زیست گیاه، آب کلردار و کمبود پتاسیم موجب سوختگی نوک و حاشیة برگها و ایجاد لکههای قهوهای رنگ در نقاط مختلف برگها میشود.
توجه داشته باشید اگر میخواهید گیاهانتان از طراوت و شادابی خاصی برخوردار باشند، درجة حرارت محیط زیست آنان نباید از حدود ۲۰ تا ۲۲ درجة سانتیگراد کمتر باشد برخی از آنان تا ۱۰-۱۲ درجه بالاتر از صفر حتی کمتر از آن را تحمل مینمایند ولی افسرده و کسل میشوند.
چگونه رطوبت هوای اطراف گیاهانمان را در داخل آپارتمان بالا ببریم؟
۱- زیر گلدانی گیاهان را قدری بزرگتر از قطر دایرة دهانة گلدان و گودتر از زیرگلدانیهای معمولی، چیزی شبیه به تشت، که حدود ده سانتیمتر عمق و عرض آن از چتر گیاه بزرگتر باشد انتخاب کنید و کف آن را مملو از شن درشت یا پوکة صنعتی یا سفال خرد شده نموده و روی شنها به آن اندازه آب بریزید که آب با ته گلدان تماس نداشته باشد که باعث پوسیدگی ریشهها نشود. حال گلدان را روی شنها قرار دهید. تبخیر مداوم آب درون شنها باعث بالا رفتن میزان رطوبت در اطراف گیاه میگردد و چنانچه با رطوبتسنج آزمایش نمایید، هوای اطراف گلدان سه تا پنج مرتبه مرطوبتر از قسمتهای دیگر اتاق است.
۲- روش دیگر آن است که با دستگاه آبفشان (اسپری) آب ولرم را به صورت هاله در گرمترین ساعات روزهای تابستان به روی گیاه بپاشید. همچنین میتوانید در فصل زمستان با قراردادن ظرف آب و یا کتری روی بخاری و یا قرار دادن حولههای مرطوب آغشته به اسانس اُکالیپتوس روی پرههای رادیاتور شوفاژ و یا استفاده از دستگاه بُخور تا حدود زیادی رطوبت محیط آنان را بالا ببرید. توجه داشته باشید قطرات آب اسپری شده بیش از حد روی برگها (حباب مانند) نمانند و همچنین افراط در اسپری باعث جمع شدن آب در محل اتصال دمبرگ به ساقه در گیاهانی نظیر یوکا، دیفنباخیا و لیندا میشود که برای آنان مضر است و به تدریج باعث ایجاد لکههای قهوهای در سطح برگ گیاه و پوسیدگی دمبرگ میگردد. برای دفع آبهای اضافی روی برگها، گیاه را به صورت آرام تکان دهید تا آبهای اضافی آن فرو ریزد.
۳- آخرین روش این است که گلدانها را دور هم جمع کنید. چون برگها به طور دائم از خود بخار آب پس میدهند این رطوبت در محدوده گلدانها جمع و متراکم شده و رطوبت محیط را بالا میبرد.
کود
چه وقت کود بدهیم؟ معمولاً دادن کود شیمیایی جامع (کمپلکس) به مدت چهارماه بعد از خرید گیاه ضروری میباشد. البته اگر گیاه در گلخانه نباشد، زمان کود دادن دوران رویش و یا گل دادن گیاه است، که این دوران برای گیاهان بدون گل (برگهای زینتی) و گلدار از ماه فروردین تا آبان بوده و برای گونههای گلدهندة زمستانی فصل زمستان میباشد. در دوران استراحت (خواب بودن) گیاه، که رشد در آن صورت نمیگیرد و گیاه گل و برگ نمیرویاند، به آن کود ندهید چرا که سبب فشار به گیاه شده و آن را ضعیف میکند و باعث رویش نابهنگام برگها و ریشهها میشود. برای کوددهی باید از کودهای محلول که تمام عناصر مورد نیاز گیاه شامل سه عنصر اصلی ازت، فسفر و پتاس و دوازده عنصر فرعی نظیر روی، آهن، مولیبدن، مس، بُر و... میباشند استفاده کرد. این کودها، هرماه یک بار یا از طریق خاک یا روی برگها اسپری میشود. (طبق دستور روی جعبه کود) کمتر از مقدار توصیه شده در روی جعبة کود اشکالی ندارد ولی بیشتر از مقدار توصیه شده باعث مرگ گیاه میگردد.
خاک گلدان
بهترین ترکیب برای خاک گلدان گیاهان آپارتمانی به طور اعم، شامل یک قسمت ماسه و دو قسمت خاک برگ یا پیت موس میباشد. ولی برای قلمه زدن یا تکثیر از ترکیب دو قسمت ماسه و یک قسمت خاک برگ یا پی موس استفاده میگردد.
هنگامی که از خاک برگ برای تعویض خاک گلدان استفاده مینمایید نکتة مهم این است که نباید خاک را بسیار فشار داد. فشردگی زیاد خاک برگ سبب میشود که خاک برگها به هم بچسبند و از ورود هوا و تنفس ریشه، که برای رشد گیاه بسیار مهم و ضروری است، جلوگیری نماید.
در صورت امکان برای قلمهزنی میتوان به جای ماسه از ترکیبات معدنی پرلایت و دانة ریز لیکا (پوکة صنعتی ریز) هم استفاده نمود.
تعویض گلدان
تعویض گلدان به سه دلیل انجام میشود: خالی شدن خاک گلدان از مواد غذایی و رشد زیاد ریشهها. به همین خاطر نشانة تعویض گلدان، ظهور علائم کمبود مواد غذایی است و یا خروج ریشهها از سوراخ زهکش ته گلدان و یا متورم شدن ریشه آنان در سطح خاک گلدان و یا به صورت مارپیچ در ته خاک گلدان جمع شده باشد.
توجه: در مورد گیاهان کند رشد و گیاهانی که گلدان بزرگ دارند میتوان به جای تعویض گلدان، چند سانتیمتر از خاک سطحی گلدان را با خاک جدید تعویض نمود. بهترین زمان تعویض گلدان در صورت نیاز نیمة دوم اسفند بعد از گرم شدن هوا در محیطی سربسته میباشد. گلدان جدید بایستی فقط یک سایز از گلدان قبلی بزرگتر باشد. زیرا اکثر گیاهان آپارتمانی در گلدانی که به نظر شما کوچک میآیند بهتر رشد میکنند.
تمیز کردن و براق نمودن برگها
گرد و غبار به طرق مختلفی دشمن برگها و گیاهان میباشند. گرد و غبار، زیبایی و درخشندگی برگها را از بین میبرد و نیز روزنهها و منافذ گیاه را میپوشاند. بنابراین گیاه نمیتواند به طور کامل تنفس کند. گرد و غبار لایهای روی برگ تشکیل میدهد که جلوی جذب مؤثر نور آفتاب را میگیرد. گرد و غبار مخصوصاً در مناطق صنعتی و در شهرهای بزرگ، حاوی مواد صنعتی و شیمیایی بوده و برای گیاه زیانآور میباشد.
بنابراین برگها باید به طور مرتب به طریقی که ذکر میشود تمیز شوند. این عمل با اسپری کردن آب یا پاک کردن برگها توسط یک اسفنج تمیز انجام میشود.
هرگز برگهای جوان و تازه روییده را تمیز نکنید چرا که بسیار لطیف بوده و خیلی سریع زخمی میشوند. در مواقعی که برگها بسیار کثیف هستند میباید که اول با دستمالی نرم خاکها را گرفته سپس برگها شستوشو شوند. اگر این کار قبل از شستوشوی برگها انجام نپذیرد ممکن است که شستن برگها ایجاد لایهای از گِل چسبنده روی برگ نمایند که به مراتب بدتر از حالت اول برگها گردیده و باعث مسدود شدن منافذ برگها و در نتیجه مرگ گیاه میگردد.
در مورد کاکتوسها و گیاهانی که برگهایشان به آب حساس است (مثل بنفشه آفریقایی و سرخس) از اسپری آب روی برگها خودداری کرده و با بُرس یا قلم موی نرم مرطوب، خاک آنها را بزدایید.
نگهداری از گل های آپارتمانی هنگام مسافرت
هر ساله هنگام تعطیلات و مسافرت ها خانواده هایی که در فضای داخل خانه شان تعدادی گیاه آپارتمانی را پرورش میدهند، همواره دل نگران آبیاری آنها میشوند. برخی مسئولیت آبیاری را به همسایه و یا فامیل خود میسپارند ولی بعضی دیگر که چنین امکانی را ندارند، به هنگام برگشتن با گیاهانی پژمرده روبه رو میشوند. در صورتی که میتوانند با به کارگیری یکی از چند راهکار زیر با خیالی آسوده به سفر بروند.
۱ـ گلدان ها را کف حمام یا آشپزخانه بچینید و سطلی حاوی آب را در کنار هر گلدان و در سطحی بالاتر از آن قرار دهید.
پارچه ای نخی به اندازه یک متر یا بیشتر و به عرض حدود پنج سانتی متر آماده کنید و یک سر آن را از کنار گلدان به داخل خاک فرو کنید. سر دیگر را در سطل پر از آب قرار دهید. به این ترتیب دستمال پارچه ای همواره آب را به خود جذب میکند و آب آرام آرام به داخل خاک گلدان منتقل میشود.
۲ـ در داخل وان حمام یا در یک لگن بزرگ، کمی آب بریزید و چند آجر در کف آن و در داخل آب قرار دهید. سپس گلدان ها را بر روی آجرها بچینید. توجه داشته باشید، گلدان ها به طور مستقیم درون آب قرار نگیرند و در ضمن در کف هر یک از گلدان ها نیز حداقل چند سوراخ وجود داشته باشد.
۳ـ یک تکه حوله یا پتوی کوچک مستعمل را در کف وان یا لگن بزرگ قرار دهید. داخل وان یا لگن را به ارتفاع دو الی سه سانتی متر آب بریزید. گلدان ها را بر روی حوله یا پتوی مرطوب قرار دهید یا آن که نیمی از یک تکه حوله بزرگ را درون لگن و یا سینی بزرگی قرار داده و گلدان ها را روی آن بچینید. سر دیگر حوله را در داخل ظرف گود دیگری که با آب پر شده است بگذارید. توجه داشته باشید ظرف دوم باید در سطحی بالاتر از ظرف اول قرار گیرد. در ضمن اندازه ظروف را با توجه به ابعاد گلدان ها و گیاه درونشان انتخاب کنید.
آلوکازیا - بابا آدم - ELEPHANTS EAR
ALOCASIA AMAZONICA : نام علمی
ARACEAE - شیپوری : خانواده
مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری آسیا تا شرق استرالیا : بومی منطقه
Polly, فیلگوش , آلوکازیا : نام های دیگر
Alocasia Amazonica
خاک مخلوطی با درصد بالایی از مواد آلی حیوانی یا گیاهی
دمای ایده آل محیط : 30 درجه سانتیگراد
آبیاری و رطوبت : کمی مرطوب
نور محیط : متوسط
آلوکازیا - بابا آدم:
بابا آدم یا فیلگوش و به عبارتی آلوکازیا گیاهی است با برگهای درشت و بزرگ سبز رنگ از خانواده Araceae بومی مناطق گرم آسیا است.
این گیاه با جنس Colocasia شباهت بسیاری دارد و گاهی اشتباه میشود. ***از آنجا که جنس کولوکازیا مصرف دارویی و خوراکی دارد باید احتیاط شود
دانستنیهای علمی : در تحقیقات جدید یافت شده است که اهلی کردن بابا آدم از فیلیپین شکل گرفته است. آلوکازیا دارای انواع مختلف است. اگر شما نیاز به یک گیاه شاخ و برگ درشت و با ابهت برای پس زمینه گیاهان مناطق استوایی و نیمه استوایی دارید بابا آدم متناسب با این انتخاب شما است . برخی دارای برگهای پهن (A.macrorrhiza) و برخی دیگر دارای برگهای بسیار بلند (A.zebrina) هستند.
بابا آدم انواع مختلفی دارد که رنگها و اندازههای مختلف دارند. گونه مورد نظر ما دارای برگهای بزرگی است که گاهی قطر برگها به یک متر و بیشتر هم میرسد. گلها شکل غلافی داشته (گل آذین اسپادیس) و زیبایی چندانی ندارند
در بعضی نقاط جهان ریزومهای این گیاه به صورت پخته شده مصرف خوراکی دارند. ولی از آنجا که این گیاه تولید اگزالیک اسید میکند و در قسمتهای پایینتر گیاه میزان این مواد بیشتر میشود ممکن است منجر به کرخ شدن یا باد کردن زبان شود. یا منجر به سختی تنفس شود. آب پز کردن طولانی مدت ممکن است این عوارض را کاهش دهد. توصیه میشود شما مصرف خورکی ننمایید.
این گیاه دارای برگ های نسبتا بزرگی بشکل قلب یا سهمی هستند که به طول 20 تا 90 سانتی متر میتوانند برسند. آنها گلهای زیبایی در قسمت انتهایی ساقه میدهند که جندان آشکار نیست و اغلب در پشت برگ ها پنهان است
خصوصیات ظاهری : در گیاه بابا آدم دو لبه برگ در نزدیکی دمبرگ رشد بیشتری کرده (شبیه دو گوش) و شکلی به برگ داده که گیاهان این نوع را از انواع دیگر متمایز می سازد. برگها سپری و به شدت دارای رگبندی به رنگ سیاه، بنفش تیره یا برنزی بوده که روی دمبرگ استوانه ای شکل ظاهر می شوند. این جنس ریزوم دار است. شکل پهنک در جوانی سپری و در گیاهان مسن بیضی، قلبی یا تیر کمانی شکل می باشد. گل آذین اسپادیس بوده و گلها جالب نیستند.
در شمال ایران کنار برکه ها و آبگیرها و حتی به عنوان گیاه فضای سبز مقابل هتلها و رستورانها کاشته میشود
در داخل خانه ها بهتر است در محل نیمه روشن (نور متوسط) با دما بالا نگهداری شود.
نیاز آبی متوسطی دارد.
به خاک غنی و مغذی نیاز دارد. بهتر است خاک آن مخلوطی با درصد بالایی از مواد آلی حیوانی یا گیاهی باشد
به آبپاشی برگها یا رطوبت محیط نیاز دارد. هرچقدر رطوبت بالا باشد برگهای میتوانند درشت تر باشند
بابا آدم برای گلخانه های گرم و مرطوب ایده آل است
شرایط محیط رشد: خیس کردن برگهای بابا ادم با آب ولرم یک یا دوبار در تابستان لازم است. به یک خاک غنی از مواد آلی نیاز دارد. بهترین فرمول خاکی برای این گیاه مخلوطی از خاک برگ پوسیده، خاک لومی، کود دامی و ماسه به نسبت مساوی می باشد. این گیاه در گلخانه گرم و مرطوب پرورش داده می شود. برای افراد مجهز به گلخانه های بزرگ بابا آدم یک گیاه گلخانه ای مورد علاقه است. اغلب در شرایط مرطوب رشد کرده است.
گیاه دارویی بابا آدم تصفیهکننده خون، مسکن، مسهل، بادشکن، نیروبخش، آنتیبیوتیک، ضد سرفه، ضد انگل و ضد تومور و در ترمیم زخمها مؤثر است.
از خواص قلبی و عروقی گیاه دارویی بابا آدم میتوان به تصفیه کننده خون، ضد التهابات قلبی یا عروقی، مقوی و نیروبخش اشاره کرد همچنین این گیاه در تسکین درد قلب و پاکسازی عروق تأثیر فراوان دارد.
گیاه دارویی بابا آدم ضد التهاب، ضد اسپاسم، تقویتی، بادشکن و ضد انگلهای کرمی شکل است همچنین در دفع یبوست، رفع بواسیر، تقویت کبد، تقویت معده، رفع کولیت کبدی و درمان سنگ کیسه صفرا مفید است.
بابا آدم تقویت کننده پوست، ضد التهاب، ترمیمکننده زخمهای پوستی، ضد آکنه، ضد حساسیت، زونا و زخمهای مزمن است؛ این گیاه در تقویت مو، درمان اکثر امراض پوستی، درمان اگزما، رفع خارش، رفع ترک کف پا، درمان بواسیر و درمان گزش حشرات نیز مؤثر است.
ریشه باباآدم ضد میکروب، ضد تومور و ضد تب است
از گیاه باباآدم فرآوردههای ضدشوره، تقویت موی سر، تمیزکنندههای پوست و مواد آرایشی- بهداشتی تهیه میشود. در ایران از این گیاه، محصول صنعتی ساخته نشده است و به شکل سنتی تهیه میشود.
گیاه دارویی بابا آدم برای رفع نقرس، رماتیسم نیز مفید است.
خواص درمانی و کاربردهای صنعتی: ریزوم های این گیاه به صورت پخته شده خوراکی است و بابا آدم را در سراسر مناطق استوایی برای ریزوم و ساقه های خوراکی خود کشت ی کنند و از آن در آشپزی بعنوان "سیب زمینی از مناطق استوایی" یاد می کنند. ضد ریزش موی سر بوده و برای درمان سرطان نیز مفید است. مصرف گیاه بابا آدم برای درمان التهاب مفاصل، سرما خوردگی، گلودرد و سرخک و نیز متعادل ساختن هورمونها موثر است.ریشه این گیاه خاصیت ضدباکتریایی دارد و بنابراین برای درمان عفونتها از جمله عفونت مجاری ادراری و عفونت قارچی توصیه میشود. ریشه باباآدم دارای اینولین ، ماده چرب به مقدار کم ، کربنات و نیترات پتاسیم ، رزینهای مختلف و یک گلوکوزید به نام لاپین یا لاپوزید است. برگ باباآدم دارای اکسیدازهای فعال و دانهاش علاوه بر گلوکوزید مزبور ، دارای 18 درصد روغن زرد رنگ خشک شونده با طعم تلخ مرکب از 50 درصداسید لینولئیک و 10 درصد اسید اولئیک است. همچنین این گیاه در درمان اختلالات پوستی همچون آکنه، عفونتهای پوستی و داءالصدف کارآیی دارد. بابا آدم در زمینه تصفیهکننده خون نیز یک داروی گیاهی شناخته شده است. بعلاوه روغن دانه این گیاه به تعریق بدن کمک میکند و باعث دفع عفونتهای بدن میشود.
نهایت صدمه ای که در زمستان میبیند از دست رفتن برگهاست ولی در بهار بعد مجدد رشد میکند
لکه های زرد بر روی برگ های این گیاه از عوامل مختلفی ممکن است به وجود بیاید. مثلا حتی چکه آب و قطره آب سرد از سقف گلخانه هم میتواند موجب این لکه ها شود. یعنی هم عوامل فیزیکی ممکن است این لکه ها را به وجود بیاورند و هم عوامل شیمیایی. محل ظهور لکه ها مهم است که در برگهای پیر و کهنه هستند یا در برگهای جوان. برخی کمبودهای عناصر غذایی هم منجر به لکه میتواند باشد
ریزوم دار است و از طریق پاجوش طبیعی یا تقسیم ریزوم در بهار تکثیر پیدا میکند. این گیاه پاجوشهای فراوانی تولید میکند
نحوه تکثیر گیاه: از طریق قلمه سبز، پاگیاه و یا قلمه ریزوم در بهار افزایش می یابد. به این صورت که اندام مورد نظر را تکه کرده و در خاک قرار می دهند. زمان گلدهی نیمه دوم بهار است.
شیره داخلی گیاه برای پوست انسان ایجاد خارش و حساسیت ممکن است بکند
مصرف بیش از حد بابا آدم البته موجب تاری دید و سقط جنین میشود.
هشدار: تماس با شیره بابا آدم ممکن است باعث حساسیت گردد که ناشی از کریستالهای اگزالات کلسیم بابا آدم می باشد و در قسمتهای پایینتر گیاه میزان این مواد بیشتر میشود ممکن است منجر به کرخ شدن یا باد کردن زبان شود. یا منجر به سختی تنفس شود. آب پز کردن طولانی مدت ممکن است این عوارض را کاهش دهد.
بامبو - LUCKY BAMBOO
DRACAENA SANDERIANA : نام علمی
RUSCACEAE - روساسه : خانواده
کامرون و مناطق گرمسیری غرب آفریقا : بومی منطقه
لاکی بامبو , Ribbon Dracaena , Belgian Evergreen , Ribbon Plant : نام های دیگر
Dracaena Sanderiana
خاک و تغذیه : بیشتر در آب نگهداری میشود
دمای ایده آل محیط : 20 درجه سانتیگراد
آبیاری و رطوبت : کمی مرطوب
نور محیط : متوسط
بامبو:
این گیاه از تیره Dracaena است با نام علمی Dracaena sanderiana و به اسامی تجاری دیگری مانند دراسینای روبانی، بلژیکی همیشه سبز، یا گیاه روبانی و بالاخره بامبو خوششانس شناخته میشود.
این گیاه بومی کامرون در مناطق استوایی غرب آفریقا و نواحی کوچکی از آسیای جنوب شرقی است. این گیاهان در بوتههای به هم فشرده رشد میکنند و ارتفاعی بالاتر از ۱.۵ متر میتوانند داشتهباشند.
معمولا برگها به درازای ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر و عرض تا ۴ یا ۵ سانتیمتری به رنگ سبز تیره یا ابلق به صورت سبز و سفید یا سبز و زرد دیدهمیشوند.
امروزه در جهان به عنوان گیاه تزئینی چینی معرفی و بازاریابی میشود ولی در واقع اینچنین نیست و این گیاه بومی اغلب نقاط آسیا نیست.
ساقه این گیاه باریک است و برگهایش تسمه ای شکل هستند. این گیاه در حقیقت بوته ای است که صاف و مستقیم قد کشیده و رشد می کند و می تواند تا 1.5 متر ، بلندی پیدا کند. طول برگهایش هم به 12 تا 25 سانتیمتر می رسند که هر یک پهنایی در حدود 1.5 تا 4 سانتیمتر دارند ( این پهنا مربوط به نقطه شروع رشد برگ است ). رنگ برگ ها سبز براق است که حاشیه ای سفید رنگ احاطه شان کرده است. زمان گل دهی این گیاه در اواخر پاییز ( اوایل زمستان ) است و گل هایش به رنگ سفید یا متمایل به سفید هستند.
گونههای مختلفی از دراسیناها در خانهها نگهداری میشوند و بسیار مقاومت از خودشان نشان میدهند. و امروزه بامبوها به دلیل سادگی نگهداری و زیبایی نسبی بسیار پرطرفدار هستند. علاوه بر اینها از آنجا که در فرهنگ فنگشویی معتقدند که این گیاه شانس به ارمغان میآورد بسیار مورد استقبال قرار گرفتهاند
روی هم رفته نور غیر مستقیم برای این گیاهان بهتر است چرا که در نور مستقیم برگها دچار سوختگی شده و زرد میشوند.
این گیاه توانایی زندگی در خاک را دارد ولی رایج شدهاست که در آب نگهداری و فروخته میشود. و خود گیاه هم مشکلی با این مساله ندارد و به خوبی در آب زندگی میکند.
بهتر است آب بامبو را هر دو هفته یا حداکثر یک ماه عوض کرد. آب استفاده شده باید آب سبک بوده و فلوراید آب کم باشد، در واقع بهتر است از آبهای معدنی بطری شده یا از آبهای دستگاههای تصفیه آب خانگی یا از چشمههای طبیعی که میدانیم آبشان سبک است استفاده کرد. (در مناطق کوهستانی همانند اردبیل آب شرب لولههای آب شهری سنگین است و در صورت استفاده برای بامبو نتایجی مانند زرد شدن برگها و تنه گیاه یا رشد بسیار کم و عدم طراوت لازم را به همراه دارد. همچنین کلر زیاد در آب برای بامبو مشکل ایجاد میکند.
دمای آب بهتر است بالاتر از ۱۵ درجه سانتیگراد حفظ شود و این گیاه به خوبی در دمای معمولی خانهها از بهار تا زمستان هماهنگی پیدا میکند.
روشهای پیچ دادن: اصولا از وقتی این گیاه به صورت فرم داده شده عرضه شد ارزش اقتصادی پیدا کرد. چند روش برای پیچ دادن به این گیاه وجود دارد که اغلب در محیطهای گرم و مرطوب قابل اجرا هستند. زیرا در چنین محیطی گیاه با سرعت بیشتری رشد میکند و زمان لازم برای پیچ دادن کمتر است. تئوری اول: گیاه را در محیط تاریکی پرورش میدهند که نور پرشدت مصنوعی روی گیاه متمرکز میشود (مانند یک لامپ هالوژن) سپس این نور حرکت میکند و گیاه در تعقیب نور حرکت مارپیچی انجام میدهد و ساقه فرم Spiral را مارپیچی پیدا میکند. تئوری دوم: گیاه را در قالبهای شفافی پرورش میدهند که قابلیت باز شدن دارد وقتی گیاه در قالب پیچ داده شده رشد کرد و به شکل دلخواه رسید قالب را برمیدارند. تئوری سوم: گیاه را به طور مداوم با دست فرم میدهند. تئوری چهارم: منبع نور را فقط از یک جهت ثابت نگه میدارند و هر روز گیاه را در ظرفش میچرخانند، چون گیاه خاصیت نورجذبی دارند و به طرف نور چرخش میکنند این کار موجب پدیدار شدن حالت مارپیچی میشوند. تئوری پنجم: گیاه بامبو را به مدت طولانی حدود یک ماه خارج از آب ولی در شرایط رطوبتی ۹۰درصد نگهداری میکنند. گیاه نمیمیرد ولی بدنش نرم و منعطف میشود در این زمان بامبوها را به قالبها میبندند و دوباره به آن آب میدهند. وقتی آوندها دوباره بازسازی شدند گیاه سفت و محکم شده و حالت قالب را به خود میگیرد.
برای بامبو مانند هر گیاه دیگری عناصر مورد نیازش را میتوان از طریق کودهای کامل فراهم کرد. کودهایی که عناصر پر مصرف و کم مصرف را داشتهباشند. و به صورت ماهانه در آب گلدان بامبو حل میشود. (قطرههای اختصاصی برای بامبو هم در واقع همین کودهای شیمیایی کامل هستند و هیچ مارک یا برند خاصی بر دیگری ارجحیت بسیار زیادی نمیتواند داشته باشد.)
اسیدیته خاک : 6.1 تا 6.5 PH
قارچها: اصولا محیط مرطوب و گرم بهترین محل برای رشد قارچهاست بنابراین گلدان بامبو میتواند به راحتی آلوده به قارچهای فسادآور بشوند که روی تنه و برگهای گیاه فعالیت بکنند و موجود فساد بامبوها بشوند. برای جلوگیری از شیوع قارچها سعی کنید ظرف بامبو را هنگام تعویض آب با مواد ضدعفونی کننده مانند وایتکس و… ضدعفونی کنید. نگذارید آب سبزه ببندد یا کدر بشوند. قارچهای سیاه پودری روی برگها را با قارچکشها میتوان از بین برد. در انتخاب و خرید بامبو دقت کنید تا گیاهی که میخرید سالم و عاری از قارچها باشد. علایمی مانند کپک زدگی روی ساقه. خوردگیهای لزج مانند روی ساقه و سفیدکها و سیاهکهای روی برگها علایم قارچها هستند.
اگر بامبو دچار پوسیدگی ساقه شد چه باید کرد؟ در محل پوسیدگی ساقه که به رنگ زرد در میآید و لهیده مانند میشود، آوندها از بین میروند و گیاه دیگر نمیتواند آب به قسمتهای بالایی برساند. و خطر مرگ کل گیاه را تهدید میکند. بنابراین ساقه را باید بالاتر از محل پوسیدگی برید تا آوندهای سالم مشاهده شوند (سطح برش سفید و سالم دیده شود).
در محیط طبیعی این گیاه بیشتر به صورت پاجوش تکثیر میشود ولی قلمه آن بسیار ساده است و کافی است طولی بیشتر از ۲۰ سانتی متر را برید و در گلدان جدید گذاشت. در صورت محافظت از بیماریها و فراهم نمودن کیفیت محل لازم، قلمه جدید در حدود یک ماه ریشه تولید میکند و جوانههای جدید آن ظاهر میشوند.
این گیاه در جنگل های بارانی رشد می کند. دیده شده که در فروشگاه های حیوانات خانگی آن را بعنوان گیاهی برای تانک های ماهیان بفروش می رسانند که در این حالت باید در زیر آب کاشته شود و به عبارتی غرق شود. با اینکه ممکن است ماه ها به این صورت زنده بماند اما سرانجام پوسیده خواهد شد مگر اینکه به شاخه های تازه جوانه زده گیاه اجازه دهید تا سر از آب به در آورند. لبه های برگ های این گیاه گاهی به رنگ زرد یا قهوه ای در می آیند که این امر بستگی به شدت نور مستقیمی دارد که به گیاه تابیده می شود و یا ازدحام ریشه ها در خاک و یا مناسب نبودن آب
شامادورا الگانس - NEANTHEBELLA
CHAMAEDOREA ELEGANS : نام علمی
ARECACEAE - اریکاسه : خانواده
جنگلهای انبوه در جنوب مکزیک و گواتمالا : بومی منطقه
شامه دورا : نام های دیگر
Chamaedorea elegans
خاک و تغذیه : خاک جنگل یعنی همان خاک هوموسی
دمای ایده آل محیط : 25 درجه سانتیگراد
آبیاری و رطوبت : کمی خشک
نور محیط : کم
شامادورا الگانس:
اسم علمی این گیاه Chamaedorea elegans ، از خانواده palmaceae می باشد . این جنس دارای گونه های چندی است که همگی به عنوان گیاهان آپارتمان استفاده می شوند.
به طور کلی شیبیه درخت خرما هستند و اندازه های آنان گوناگون می باشند.
کامهدورآ دارای یک ساقه است که در انتهای آن خوشه ای از برگ ها قرار می گیرند
گونه elegans ارتفاعی کم تر از یک متر دارد و دارای برگهای خمیده بسیار زیبایی است. برگچه های آن تقریبا مستطیلی شکل می باشد گل ها به صورت پیازچه هایی زرد رنگ کوچک بوده که بر روی دمگل های باریک قرار می گیرند.
کامهدوآ به نور متوسط، گرمای معمولی، خاک همیشه خیس، رطوبت نسبی بین ۵۰ تا ۷۰ درصد و خاک قلیایی احتیاج دارد.
کود مورد نیاز این گیاه را میتوان به میزان ۲ گرم در لیتر، هر هفته یک بار از فروردین تا مهر ماه مورد استفاده قرار داد.
خاک جنگل یعنی همان خاک هوموسی برای رشد گیاه کامهدورآ مناسب است
مناسب برای پشت پنجره های شمالی و شرقی، هرچند وقت سطح برگ ها را با آب مقطر ولرم شست وشو داده و برگ های تغییر رنگ داده را از ساقه جدا کنید. هفته ای یکبار باید خاک آن را غرقاب نمود، در فاصله بین دو آبیاری اجازه دهید سطح خاک خشک شود. در فصل بهار و تابستان ماهی یک بار از کود مایع استفاده کنید.ازدیاد: از طریق کاشت بذر تازه در بهار درون خاکبرگ، مدت دو سال نشاءها را در محیطی گرم و مرطوب با درجه حرارت ۳۰-۲۴ درجه سانتیگراد نگهداری کنید
برای تکثیر این گیاه، باید بتوانید شرایط مناسبی را برای جوانه زدن بذرها، به وجود آورید. بذرها را در سینی بذر که حاوی کمپوست مخصوص قلمه و بذر با پایه پیت می باشد، بکارید و در دستگاه گرمازایی تکثیر، قراردهید یا اینکه دمای محیط را حدود ۲۱ درجه سانتیگراد و یا حتی بالاتر دما یعنی ۲۴ درجه سانتیگراد به طور ثابت نگاه دارید. به طور کلی درصد بذرهایی که جوانه می زنند نسبتا پایین است. بذرهای این گیاه را باید از اواسط بهار تا اوایل تابستان کاشته و در سایه روشن نگهداری نمود. بسیار مهم است که جوانه ها را به طور منظم کنترل کنید تا فساد قارچی به وجود نیامده باشد. زیرا ممکن است قسمتهای پایین ساقه توسط قارچها صدمه ببیند. زمانی که نشاءها به طول ۵ سانتیمتر رسیدند ، آنها را بیرون آورده و در گلدان دیگری بکارید و دقت کنید، آبیاری بیش از اندازه صورت نگیرد.